Timovi koji igraju Evroligu a sa domaćim igračima u glavnim ulogama postaju prava rijetkost, međutim ove sezone u tom segmentu prednjači Crvena Zvezda, u kojoj srpskim košarkašima pripada čak 69,7 odsto vremena provedenog na terenu i nema ekipe u elitnom takmičenju sa većim parčetom kolača u konzumaciji “lokalnih” momaka.
Drugi je Žalgiris, koji se na litvanske snage oslanja 51 odsto, slijede francuski Asvel sa 50, berlinska Alba sa 46, moskovski CSKA, Panatinaikos sa 37, Olimpijakos sa 35… Posljednja je Baskonija sa devizom “ne kupujmo domaće”, odnosno nula odsto udijela domaćih igrača u timu, a nisu daleko od toga ni Anadolu Efes sa tri odsto i minhenski Bajern sa šest.
Nije teško uočiti obrazac da su u vrhu ekipe iz zemalja velike košarkaške tradicije i manje finansijske moći često primorane da se okrenu sopstvenim izdancima. Naravno, u nekim slučajevima to je i dio klupskih strategija kojima se smanjuju troškovi i sadi sjeme zarade kasnijom prodajom lokalnih proizvoda.
Ova statistička analitika kojom se bavio specijalizovani košarkaški sajt “Basket njuz”, pokazuje da uspijesi i značajna uloga domaćih igrača najčešće ne idu ruku podruku. Iako navijači vole da gledaju lokalne junake i time se snažnije povezuju sa omiljenim klubom, samo četiri puta su do plej-ofa stizale ekipe sa više od 70 odsto udjela domaćih u igračkom vremenu.
Ti rijetki kolekcionarski primjerci su bolonjski Fortitudo u sezoni 2000/2001, u kojoj je to uspijelo i zagrebačkoj Ciboni. Na kraju kratke liste je Partizan, koji je u dvije vezane sezone dolazio do doigravanja za titulu (2007/2008. i 2008/2009). Nijedan od ovih timova nije na kraju domaće bajke podigao pehar namjenjen najboljem na Starom kontinentu. Panatinaikos iz sezone 2010/2011. je jedina ekipa koja se okitila šampionskim naslovom, a da su u minutaži domaći igrači učestvovali sa 60 odsto. Tada je atinske “zelene” vodio Željko Obradović, koji je u sastavu imao Dimitrisa Dijamantidisa, Adonisa Focisa, Kostasa Carcarasa, Stratosa Perperoglua, Nika Kalatesa, Jana Vujukasa.
Na suprotnom kraju spektra takođe je jedan tim pod Obradovićevom komandom, istanbulski Fenerbahče koji je 2017. godine osvojio Evroligu sa 4,4 odsto učešća turskih igrača u ispisivanju klupske istorije, ali nešto veći udio imali su Rusi kada je CSKA osvojio titulu 2008. godine – 9,1 odsto.
Teško je očekivati da će neko u doglednoj budućnosti formirati tim baziran na domaćim igračima, koji bi bio kadar da se popne na krov Evrope kao što je to učinio Željkov PAO predvođen legendarnim Dijamantidisom.
U eri moderne Evrolige, dakle od 2000. godine, hrvatski učesnici su se oslanjali na domaće igrače u najvećem procentu – čak 68,6. Blizu su i srpski timovi sa 61,6 odsto, na trećem mjestu su litvanski sa 56,2.
Međutim, Hrvatska je poslednji put imala predstavnika u elitnom klupskom takmičenju u sezoni 2015/2016, Srbija u posljednjih osam godina samo jednog, kao i Litvanija u posljednjih sedam evroligaških sezona.
